W dniu 02.12.2009 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że uwzględnianie oceny z religii lub etyki przy obliczaniu średniej ocen jest zgodne z Konstytucją RP.


Wyrok TK dotyczy nowelizacji przepisów rozporządzenia MEN z dn. 30.04.2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.).

Dnia 13.07.2007 r. szef resortu edukacji, Roman Giertych, wydał rozporządzenie zmieniające, za sprawą którego – w § 22 rozporządzenia podstawowego – dodany został ust. 2a, stanowiący, że uczniowi, który uczęszcza na dodatkowe zajęcia edukacyjne lub religię albo etykę, do średniej ocen, uprawniającej do ukończenia szkoły z wyróżnieniem, wlicza się także roczne oceny uzyskane z tych zajęć.

Zmiana ta oprotestowana została przez różne środowiska, natomiast w listopadzie 2007 r. posłowie Lewicy i Demokratów złożyli do TK wniosek o zbadanie zgodności wprowadzonej normy prawnej z ustawą zasadniczą. Podstawą wniosku było przekonanie, że wspomniana nowelizacja narusza trzy fundamentalne zasady: rozdziału Kościoła od państwa, równości wobec prawa, a także prawa rodziców do swobodnego wychowywania dziecka wedle własnego sumienia. Przedstawiciele LiD uznali, iż wspomniany wyżej przepis narusza postanowienia Konstytucji RP oraz ustawy z dn. 17.05.1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (t. jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 231, poz. 1965, ze zm.).

Sprawa – w związku z zakończeniem prac parlamentu poprzedniej kadencji – toczyła się przez ponad 2 lata i rozpatrywana była na dwóch posiedzeniach (w lipcu i grudniu bieżącego roku). Dopiero w dniu 02.12.2009 r. Trybunał wydał wyrok, w którym stwierdził, że rozporządzenie MEN z dn. 13.07.2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. Nr 130, poz. 906) zgodne jest z art. 25 ust. 2, art. 32 ust. 1 i 2, art. 53 ust. 3 w związku z art. 48 ust. 1 Konstytucji RP, a także z art. 6 ust. 2, art. 10 ust. 1, art. 20 ust. 2, art. 20 ust. 3 ustawy z dn. 17.05.1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U. z 2005 r. Nr 231, poz. 1965, ze zm.).

Uzasadniając swój wyrok, TK wskazał, że wliczanie ocen z religii bądź etyki do średniej jest konsekwencją umieszczania tych stopni na świadectwie szkolnym. W związku z tym, jeżeli oceny z tych przedmiotów znalazły się na świadectwie, to powinny być traktowane równoprawnie z ocenami z innych przedmiotów. Ponadto Trybunał stwierdził w uzasadnieniu, że „Nauczanie religii jest jednym z przejawów wolności religii w świetle współczesnych standardów pluralistycznego społeczeństwa demokratycznego. Nie jest rolą państwa narzucanie programu nauczania religii i sprowadzanie programu do nauczania religioznawstwa. Oznaczałoby to nie tylko naruszenie konstytucji, gdyż państwo ingerując w ten sposób nie zachowałoby bezstronności w sprawach przekonań religijnych oraz swobody ich wyrażania w życiu publicznym”.

Wojciech Chalota